کد مطلب:20446 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

هفت مرحلهء سير و سلوك چيست ؟

مراحل سير و سلوك را بيش تر از هفت مرحله شمرده و براي آن مراتبي ذكر كرده اند:

1 مراقبت و مواظبت بر ترك معاصي و انجام واجبات ;

2 محاسبه : در هر حال مخصوصاً آخر شب , به طور كار آن چه را عمل كرده , بررسي كند;

3 مشارطه : با خود شرط كند نبايد گناهي از او سر بزند;

4 معاتبه و معاقبه : بعد از محاسبه اگر مرتكب گناه شد, خود را سرزنش و مجازات كند, مثلاً يك روز روزه بگيرد يا انفاق كند و يا غذاي خوب نخورد. بعضي از عرفا به تعبيرهاي ديگري , مراحل را بيان فرموده اند:

قصد; عزم ; اراده ; ادب ; يقين و انس .

مرحوم علامهء بحرالعلوم دربارهء سير و سلوك فرموده است :

اسلام اصغر; ايمان اصغر; اسلام اكبر; ايمان اكبر; هجرت صغري ; هجرت كبري ; جهاد اصغر و جهاد اكبر ازمراحل لازم سير و سلوك است .

ايشان براي تحقق اين مراحل آدابي را متذكر شده اند: اخلاق ; صمت و خاموشي ; كم خوري ; خلوت وكناره گيري از اهل معصيت و دنيا طلبان ; شب زنده داري براي عبادت ; هميشه با وضو بودن ; تضرع و زاري به درگاه خدا; دوري از هواهاي نفساني ; راز داري و كتمان سرّ; داشتن مربّي ; ذكر خداي تعالي بر زبان جاري كردن ; ذهن را از افكار پوچ و انحرافي دور كردن , احترام به بزرگان (پدر و مادر و سالمندان ) ; رحم و مروّت نسبت به كودكان , مبارزه با مفاسد و بي اعتنا نبودن در مقابل گناهان .(1)

(پـاورقي 1ً.براي اطلاع بيش تر ر.ك : سيد محمد حسين حسيني تهراني , رسالهء لب الالياب .